Đề cương về văn hóa Việt Nam được viết vào năm 1943 khi Nhật đưa quân vào Đông Dương, chiến tranh thế giới thứ hai sắp kết thúc. Do ảnh hưởng của chiến tranh, nền kinh tế Việt Nam kiệt quệ, nông dân bị phát xít Nhật bóc lột để cung ứng cho chiến tranh. Tình hình chính trị, xã hội đang diễn biến phức tạp mở ra thời cơ để thực hiện cuộc cách mạng giải phóng dân tộc.[2]